Biết cách nhẫn nhịn, lấy nhu khắc cương

           Phú Bật là tể tướng thời vua Nhân Tông triều Bắc Tống, tên chữ là Ngạn Đồng. Ông là người khoan dung độ lượng, nên từ vua Nhân Tông cho đến bá quan văn võ, ai cũng đều khen ngợi phẩm hạnh của ông.

            Khi còn trẻ tuổi, bởi vì thông minh, lanh lợi, miệng lưỡi khôn ngoan nên Phú Bật thường vô tình làm phật lòng người khác. Sau đó, bản thân ông cũng cảm thấy lo lắng, bất an vì chuyện này. Sau một thời gian dài tự kiểm điểm và sửa chữa, tính cách của ông đã trở nên hòa nhã, khiêm nhường, độ lượng. Vì thế, khi có người nói với ông rằng ai đó nói xấu ông, Phú Bật chỉ mỉm cười và đáp lại: ''Ông nghe nhầm rồi, đời nào ông ta nói xấu tôi.''

            Một lần, có một anh tú tài nghèo muốn làm nhục Phú Bật trước mặt mọi người, nên chặn ông lại ở giữa đường, nới: ''Nghe nói ông học rộng, biết nhiều, tôi muốn hỏi ông một câu hỏi?''

            Phú Bật biết kẻ lạ mặt này muốn gây khó dễ cho mình. Vì không thể từ chối, nên ông đành phải nhận lời.

            Dân chúng thấy Phú Bật bị chặn lại giữa đường, nên tò mò vây lại xem. Anh tú hỏi Phú Bật: ''Ai cũng biết muốn tu dưỡng tâm tính thì trước tiên phải chân thật, thẳng thắn. Như thế nào gọi là chân thật, thẳng thắn? Đó là không lừa dối bản thân, đúng thì nói là đúng, sai thì nói là sai. Xin được hỏi, nếu ai đó chửi ông, thì ông sẽ làm gì?''

            Phú Bật suy nghĩ một lát rồi trả lời: ''Tôi sẽ giả vờ như không nghe thấy!''

            Tú tài cười rất to, nói: ''Thế mà có người nói ông đọc thuộc lòng Tứ thư, thông hiểu Ngũ kinh, hóa ra chỉ là những lời đồn nhảm. Hóa ra, Ngạn Đồng cũng chỉ đến thế mà thôi”. Nói xong, tú tài bỏ đi.

            Người hầu của Phú Bật trách móc chủ nhân: “Ông thật là khó hiểu. Một câu hỏi đơn giản như thế, đến tôi cũng có thể trả lời được, tại sao ông lại giả vờ không biết?''

            Phú Bật nói: ''Người kia là một kẻ cuồng sĩ. Nếu dùng lí lẽ để tranh luận với hắn ta, thì sẽ dẫn đến một cuộc tranh cãi gây cấn, làm cho không khí trở nên căng thẳng. Cho dù ta có bắt bẻ làm cho đối phương cứng họng không nói được gì thì đối phương cũng chỉ khẩu phục mà tâm không phục. Kẻ thư sinh vốn có tâm địa hẹp hòi, nếu bị thua họ sẽ thù hận trong lòng. Tại sao lại cứ phải tranh cãi với người khác về những chuyện vô bổ?''

            Tuy vậy, người hầu của Phú Bật vẫn chưa hiểu tại sao chủ nhân mình lại nhát gan đến thế.

            Vài ngày sau, anh tú kia lại gặp Phú Bật trên đường phố. Phú Bật chủ động bước đến chào hỏi hắn ta. Tú tài không thèm để ý, quay đầu bước đi. Đi được một đoạn không xa lắm, hắn quay đầu lại lớn tiếng chế giễu Phú Bật: ''Phú Ngạn Đồng là kẻ bị cắm sừng trên đầu?''

            Có người nói cho Phú Bật biết tên tú tài kia đang chửi ông, Phú Bật nói: ''Hắn ta chửi người khác đó?''

            ''Rõ ràng hắn lôi tên họ của ông ra chửi mà, làm sao có thể chửi người khác được?''

            “Trên đời này thiếu gì người trùng tên họ với nhau''.

            Ông vừa đi vừa nói, chẳng hề để tâm đến những lời chửi bới của tên tú tài. Hắn ta thấy mất hứng nên cũng lầm lũi đi ra chỗ khác.

            Danh tướng Hàn Tín thời Hán - người được mọi người biết đến - là người có võ công cái thế, xưng hùng một thời. Ngoài ra, có thể nói rằng, ông là một nhân vật điển hình biết dùng mưu lược ''nhu khắc cương"

            Trước khi trở nên nổi tiếng, Hàn Tín không phải là người ỷ tài, kiêu ngạo, nhìn đời bằng nửa con mắt. Ngược lại, ông là người ôn hòa, khiêm nhường, có thể cương, có thể nhu.

            Một hôm, Hàn Tín đang đi trên phố, bỗng phía trước mặt xuất hiện ba bốn tên côn đồ. Chúng khoác vai nhau, đứng dạng chân ra, nheo mắt, vênh váo nhìn Hàn Tín. Thoạt nhìn, Hàn Tín có chút sợ hãi, rồi bình tĩnh chắp tay hỏi: ''Các vị đại ca, có phải có chuyện gì không?''

            Một tên trong số chúng bĩu môi, cười khẩy, nói: ''Ha ha, đại ca ư? Cũng khéo miệng đấy chứ, ha ha. Bọn tao có chút việc nên tìm mày, không biết mày có dám làm không?''

            Hàn Tín vẫn bình tĩnh nói: ''Chà, không biết có chuyện gì mà các vị lại ưu ái đến Hàn Tín như thế!''

            Bọn chúng cười ồ lên. Tên vừa lên tiếng lúc nãy, nói: ''Ha ha, ưu ái cái gì chứ. Chúng tao không ưu ái mày, mà muốn đánh cho mày một trận. Ha ha ha?''

            Hai tên kia cũng ùa theo, cười ré lên.

            Hàn Tín nhìn bọn chúng, hỏi lại: ''Các vị? Không biết tôi đắc tội với các vị ở điểm nào. Hơn nữa, các vị với tôi cũng chẳng có thù oán gì với nhau. Tại sao các vị lại muốn đánh tôi. Tôi thực sự không hiểu!''

            Chúng lại cười tinh quái, nói: ''Chẳng tại vì sao hết. Chúng tao chỉ nghe nói mày rất to gan. Hôm nay, bọn tao muốn làm quen với mày, xem gan của mày to đến đâu, liệu có to hơn gan của bọn tao không!'' Hàn Tín nghe thấy bọn chúng nói thế, nghĩ bụng, chẳng phải bọn này vô cớ sinh sự hay sao, cố ý gây khó dễ cho mình. Tuy trong lòng vô cùng bực tức, nhưng Hàn Tín kiềm chế cơn tức giận, cười đáp lại: ''Các vị đại ca, chắc chắn miệng lưỡi thế gian đồn đại sai ngoa, Hàn Tín đâu phải người to gan, hơn nữa làm sao có thể sánh được với các vị được. Thực ra, Tín là kẻ nhát gan.''

            Bọn chúng khinh bỉ nhìn Hàn Tín. Tuy nghe Hàn Tín nói thế nhưng chúng vẫn không chịu buông tha. Tên cầm đầu rút thanh kiếm đang đeo trên người ra, vứt xuống trước mặt Hàn Tín, sau đó giương cổ ra nói với Hàn Tín: ''Thấy ngươi có vẻ thật thà, nên hôm nay bọn tao cũng không nỡ ra tay. Nếu mày có gan, thì hãy nhặt thanh kiếm lên chém đứt đầu tao, bằng không, hãy ngoan ngoãn chui qua háng của ta. Ha ha ha?''

            Hàn Tín nhìn thanh kiếm sáng loáng đang nằm trên mặt đất, lại nhìn mấy tên côn đồ đang dạng chân, ngẩng cổ lên thật cao đứng trước mặt mình. Người đứng xem xì xào bàn tán, vô cùng phẫn uất thay cho Hàn Tín, muốn Hàn Tín nhặt thanh gươm lên, chém tên vô lại đó.

            Hàn Tín nghiến răng, nhưng không nhặt thanh kiếm đó lên, mà từ từ cúi người xuống, chui qua háng tên côn đồ. Mọi người đều hết sức ngạc nhiên, thậm chí ngay cả bọn côn đồ đó cũng đứng ngẩn người ra. Hàn Tín đứng dậy, phủi bụi bám trên quần áo, đi thẳng mà không ngoái cổ lại.

            Từ đó trở đi, bọn côn đồ này không gây rắc rối cho Hàn Tín nữa. Sau này, khì công thành danh toại, Hàn Tín phong cho tên vô lại năm xưa một chức quan nhỏ. Đương nhiên, hắn ta vô cùng cảm kích ân đức của Hàn Tín, tận tâm tận lực làm tất công việc.

            Có thể nói Hàn Tín là người thông minh, biết nghĩ đến đại cục. Thiết nghĩ, nếu lúc đó Hàn Tín nổi giận nhặt thanh kiếm lên giết chết tên vô lại, chắc chắn đã có một cuộc ẩu đả đẫm máu. Không thể biết trước được ai thua, ai thắng. Cho dù Hàn Tín có thắng, thì cũng khó tránh khỏi bị quan phủ truy bắt, như thế chắc chắn sẽ tạo ra trở ngại lớn đối với sự phát triển sau này của ông, đồng thời gây ra một mối thù hận rất sâu sắc.