Không bao giờ là quá sớm để dạy cho bé về đồng tiền. Trẻ mẫu
giáo (đủ lớn đế biết không cho đồng xu vào mồm) có thể chưa hiểu những khái niệm
toán học cần thiết để… tính tiền, nhưng bố mẹ đã có thể dạy cho bé những kỹ
năng đơn giản nhưng không kém phần quan trọng liên quan đến tiền bạc. Theo
trang Zenhabits, các bậc phụ huynh có thể dạy trẻ cách quản lý chi tiêu hay để
trẻ biết được nguy cơ khi vay nợ... để từ đó hình thành nên những bài học cũng
như ý thức của trẻ trong việc sử dụng công cụ tiền.
Cho con cơ hội học cách quản lý tiền
Nếu trẻ không được học cách quản lý chi tiêu tiền của mình
trước khi trở thành người lớn, các con sẽ mặc định rằng chúng sẽ được cung cấp
tiền và sẽ không có trách nhiệm với các khoản chi tiêu và tương lai của mình. Nếu
được trao cơ hội, trẻ sẽ học được các bài học chi tiêu hợp lý.
Ví dụ hàng tháng các mẹ để ra một khoản để mua đồ chơi, sách
vở cho các con, hãy trích ra một chút trong khoản đó và đưa cho bé quản lý. Có
thể vài tháng đầu trẻ có xu hướng mua những đồ không cần thiết nhưng đến khi trẻ
muốn mua đồ mình cần nhưng không còn tiền nữa và buộc phải học cách tiết kiệm
và cắt giảm chi tiêu. Dần dần trẻ sẽ quen với cách ra quyết định và quản lý chi
tiêu qua những sai lầm của mình. Hãy để con trẻ mắc sai lầm từ khi còn nhỏ còn
hơn những sai lầm lớn khi đã trưởng thành.
Dạy con cách tiết kiệm tiền cho những kế hoạch lớn hơn
Một khi trẻ nhận ra rằng tiền có thể dùng để mua những thứ lớn
hơn là mua những thứ nhỏ trước mắt, đó là lúc các bố mẹ có thể dạy con cách tiết
kiệm tiền cho những kế hoạch lớn hơn.
Ví dụ con muốn mua bộ đồ chơi xếp hình, vậy hai mẹ con cùng
ngồi lại xem nó giá bao tiền và kế hoạch cần tiết tiệm thế nào. Ví như nếu con
muốn mua món đồ đó, nghĩa là con sẽ không được mua các món đồ chơi nhỏ khác trong
thời gian tiết kiệm... Hãy giải thích cho các bé hoặc vẽ ra một biểu đồ đơn giản
để con nhìn thấy quá trình đạt đến mục đích của mình và trẻ sẽ cảm thấy thích
thú mỗi khi nhìn thấy khoản tiết kiệm tăng lên.
Dạy con cắt giảm chi tiêu để thực hiện kế hoạch chi tiêu lớn
nhanh hơn
Bài học này đi liền với bài học thứ 2, và nếu bố mẹ dạy kế
hoạch tiết kiệm tiền, trẻ sẽ tự học rất nhanh rằng mình cần cắt giảm một số thứ
nhỏ để mua những thứ khác lớn hơn. Tuy nhiên, bố mẹ nên trao đổi cụ thể với con
về kế hoạch, về tiết kiệm và chi tiêu mỗi khi con quyết định mua thứ gì đó.
Dạy trẻ tiền có thể sinh ra tiền như thế nào
Đây là bài học về đầu tư không chỉ riêng cho trẻ mà cả người
lớn. Ví dụ như bỏ một khoản tiền vào ngân hàng, sau một vài tháng có thể có bao
nhiêu % tiền lãi. Ngoài ra cũng có thể tìm một vài khoản đầu tư ngắn và dài hạn
để dạy trẻ về khả năng sinh lời của đồng tiền và thói quen đầu tư tiền trong
tương lai.
Dạy trẻ học cách hoạch định chi tiêu
Không cần phải bắt đầu từ những gì to tát mà đơn giản chỉ là
kế hoạch chi tiêu, thay vì mua sắm bừa bãi những thứ mình thích nhất thời.
Ví dụ tuần này con có một khoản tiền, để dành một phần để
mua những thứ lớn hơn, một phần để mua quà sinh nhật cho bạn, phần còn lại để
dành tiền mua một món đồ chơi nào đó... Bài học là dạy trẻ chia nhỏ thành những
khoản chi tiêu hợp lý. Bố mẹ nên nói chuyện giải thích cùng con một cách nhẹ
nhàng, để chúng cảm thấy chi tiêu là khái niệm khó khăn, mà trái lại, rất đơn
giản và vui.
Dạy trẻ học cách trả hoá đơn
Các mẹ có cho con dùng điện thoại di động chưa? Ai trả tiền
hoá đơn hàng tháng? Hãy cho trẻ một khoản tiền để dùng di động hàng tháng và để
chúng tự trả tiền. Nếu trả muộn thì sẽ bị cắt dịch vụ. Trẻ sẽ học bài học về trả
tiền đúng hạn và gọi hợp lý trong khoản tiền mình có.
Một số loại hoá đơn khác có thể đưa cho con như truyền hình
cáp, Internet. Nếu các bố mẹ đưa cho con trả hoá đơn thì cũng nên kiểm tra để đảm
bảo chắc chắn rằng con sẽ trả những khoản đó.
Dạy trẻ về những nguy hại của vay nợ
Có thể lúc 6 tuổi, trẻ chưa thể hiểu được bài học này nhưng
khi con vào tuổi teen, bố mẹ có thể trao đổi với con về các khoản vay nợ, về thẻ
tín dụng và các khoản nợ khác và tác hại nếu không trả được nợ.
Dạy trẻ học cách kiếm tiền
Để mua các món đồ chúng muốn. Có hai cách để mua được những
thứ mình muốn, một là cắt giảm chi tiêu, và hai là kiếm thêm tiền. Tuy nhiên,
không nên trả tiền cho con khi chúng làm việc nhà vì chúng phải hiểu rằng làm
việc nhà là đóng góp trách nhiệm của mình cho gia đình. Trẻ có thể kiếm thêm tiền
bằng cách phụ giúp hàng xóm trông trẻ, làm vườn hay các công việc bán thời gian
đơn giản như bán hàng khi đã trưởng thành.
Dạy trẻ về sự thật của quảng cáo
Trẻ con hàng ngày nhận được hàng trăm những quảng cáo mua
hàng khác nhau và chúng không thể nhận biết được những tác hại của việc chào mời
mua hàng đến thói quen chi tiêu hàng ngày. Đây chính là nguồn gốc của các vấn đề
tài chính trong tương lai.
Bố mẹ nên dạy trẻ mục đích của quảng cáo là mời chào mọi người
mua hàng, và tiêu tiền. Tác hại của chúng đối với thói quen mua sắm, chi tiêu của
mỗi cá nhân khi vượt quá khả năng tài chính hoặc trong nhà đầy những món đồ
không cần đến.
Dạy trẻ phân biệt giữa muốn và cần
Ảnh hưởng lớn nhất của các quảng cáo chính là làm cho các cá
nhân mua những thứ mình muốn nhất thời. Bố mẹ nên dạy trẻ suy nghĩ kỹ trước khi
quyết định mua, xem mình có thật sự cần trong cuộc sống không?