Một bữa tốt trời đức Vua cho yết bảng, truyền lệnh cho vời
các đồng tử lên 7 đến 12 vào sân rồng cho Ngài tuyển chọn người kế nghiệp. Các
thần dân của đức Vua trong số tuổi ấn định lũ lượt kéo nhau về kinh đăng ký. Bất
kể gia tộc sang hèn, nghèo giàu mỗi cậu bé đều được nhận một hạt giống tí tẹo.
Các thí sinh phải đem hạt giống về tự tay gieo trồng và chăm bón. Ðến bao giờ hạt
giống nẩy mầm, nứt lộc, đâm chồi, ra nụ kết hoa thì sẽ mang đến Hoàng cung dự
thí.
Ngày khảo thí được ấn định vào đêm rằm tháng tám, chậu hoa
nào được đức Vua chấm giải nhất thì người gieo trồng nó sẽ được vào cung làm
Hoàng tử. Người sẽ kế vị đức Vua sau này. Cái ngày chờ đợi đó đã đến, vườn ngự
uyển chất đày các lẳng hoa do thí sinh đem nộp, không chê vào đâu được, vì loài
hoa nào cũng rực rỡ ngát hương. Nhưng đức Vua và Hoàng hậu xem chừng vẫn chưa
chọn được thứ nào vừa mắt.
Cuối cùng một chú bé khoảng 8 tuổi, áo quần rách rưới nhưng
mặt mũi dễ thương, xin được vào chầu đức Vua của chú. Mọi người cười ồ khi thấy
chú khư khư ôm một cái chậu bằng đất nung chứa đày phân và rác bẩn. Vị thần dân
tí hon này qùy trước bệ rồng, nước mắt chảy quanh, sụt sịt nói:
- Muôn tâu, con đã làm hết sức mình, con đã chọn chiếc chậu
lành lặn nhất, để vào đó thứ đất mịn nhất, trộn vào đất thứ phân đã hoai và tốt
nhất... rồi mới đặt hạt giống của đức Vua ban cho con vào đó... Con đã phơi
sương ủ nắng và tưới nước cho nó... Vậy mà nó không chịu nứt cái mầm nào cả.
Ðức Vua nghe xong không dấu được sự xúc động, ôm chầm lấy cậu
bé reo:
- Ôi! Con chính là vị Hoàng tử mà ta chờ đợi.
Mọi người kinh ngạc lẫn bất bình.
Ðức Vua vuốt râu mỉm cười giải thích:
- Tất cả các hạt giống trao cho thí sinh đều đã được hấp
chín... Nó chỉ có thể nở hoa trung thực mà thôi... Ðưa tay chỉ chiếc chậu đầy đất
bẩn của chú bé dân giả, đức Vua tiếp:
- Ðóa hoa trung thực ấy chỉ đâm chồi nẩy lộc trong mỗi một
chiếc chậu này. Con người đã gieo trồng được loại hoa ấy, nhất định sẽ là vị
anh quân mà đất nước ta chờ đợi. Ðức Vua đã không lầm trong sự lựa chọn ấy.