Một hôm, Đức Phật đang ngồi nói chuyện với các môn đồ ở một tịnh xá của thành phố Savatthi (một thành phố của Ấn Độ thời cổ đại) thì bỗng có một vị khách khác biệt xuất hiện. Từ bộ quần áo và những đồ trang sức trên người, có thể thấy ông ta là một người vô cùng giàu có. Thế nhưng, trông ông ta không hề vui vẻ, mà trái lại, từ sắc mặt cho đến giọng nói đều toát ra sự mệt mỏi và uể oải.
Hai tay đan vào nhau, người đàn ông lễ phép nói: "Thưa Đức Phật, được biết Ngài ở đây nên tôi đã tới để chào Ngài, xin Ngài thứ lỗi vì tôi không thể hành lễ với Ngài đúng như lệ thường, như ý muốn của tôi, vì cơ thể tôi quá nặng nề, không có chỗ nào trên người mà tôi không thấy đau đớn, uể oải, mỗi bước tôi đi đều là một sự gắng sức".
Nhìn thấy người đàn ông đang đau đớn trước mặt, Đức Phật hỏi ngay: "Vậy ngươi có muốn biết nguyên nhân gây ra bệnh tật của ngươi không?".
Người đàn ông sững sờ, không nghĩ câu đầu tiên Đức Phật nói với mình lại là những lời này. Khi có ý định đến diện kiến Đức Phật, ông ta vốn chỉ định bày tỏ sự ngưỡng mộ của mình với Ngài, và nếu có thể, ông ta muốn được Đức Phật khai sáng tâm trí khỏi sự u mê và trì trệ đang ngày ngày khiến ông ta dần cảm thấy mệt mỏi và chán nản, thấy cuộc sống của mình mất đi ý nghĩa.
Chính vì thế, khi được Đức Phật bất ngờ hỏi như vậy, người đàn ông đã nói rất vui lòng được biết.
"Có 5 nguyên nhân gây ra sự khó chịu và đau đớn mà ngươi đang phải chịu đựng. Thứ nhất, ngươi ăn bữa tối quá no, thứ hai, ngươi ngủ quá nhiều, thứ ba, ngươi có cuộc sống quá trụy lạc, thứ tư, ngươi chẳng để tâm đến điều gì, và thứ năm, ngươi lười lao động", Đức Phật nghiêm khắc nói.
Người đàn ông nghe những lời này của Đức Phật thì thấy giật mình. "Tại sao Đức Phật ở một nơi xa như vậy mà lại biết rõ cuộc sống của mình đến thế?", ông ta thầm nghĩ. Là một người lắm tiền nhiều của, người đàn ông đã được thưởng thức đủ của ngon vật lạ trên đời, chẳng có thức gì mà ông ta không biết đến, và mỗi lần đã ăn là sẽ ăn cho thỏa thích mới thôi.
Ngoài ra, ông ta cũng thường xuyên vui chơi thâu đêm suốt sáng trong những cuộc tụ tập, chè chén. Chơi mệt thì ngủ, ngủ chán lại chơi. Cuộc đời của ông ta là một chuỗi những ngày tháng hư hư thực thực nối tiếp nhau, nhiều khi còn chẳng rõ ranh giới giữa ngày và đêm, giữa say và tỉnh. Và tất nhiên, giàu có đến như vậy thì tại sao phải làm việc chứ? Công việc chỉ dành cho những kẻ nghèo khổ mà thôi.
"Vậy tôi nên làm gì để thoát khỏi sự khổ sở này, thưa Đức Phật?", người đàn ông thành thật hỏi Đức Phật.
Đức Phật thong thả nói: "Ngươi hãy tự biết kiểm soát bản thân trong việc ăn uống. Thêm nữa, hãy tìm cho mình những công việc nào đó có thể phát huy những khả năng của ngươi, giúp ngươi trở thành người có ích với xã hội. Chỉ cần làm như vậy thì bệnh tật của ngươi sẽ tự nhiên thuyên giảm, ngươi sẽ sống thọ hơn".
Nghe được những lời này, người đàn ông chợt như bừng tỉnh. Ông ta định hỏi thêm, nhưng Đức Phật nói, ở nhà có nhiều việc đang chờ ông ta, hãy về nhà làm đúng như vậy.
Một thời gian sau, người đàn ông giàu có quay lại gặp Đức Phật. Nếu như không giới thiệu, có lẽ không ai nhận ra ông ta nữa. Thay vì một thân hình ục ịch, đi lại còn khó khăn như trước, thì giờ đây, ông ta đã trở nên thanh thoát, tác phong nhanh nhẹn, sắc mặt, thần thái đều hơn trước đến vài phần. Và đặc biệt, lần này ông ta tự đi bộ đến gặp Đức Phật, chứ không cần đi xe ngựa và mang theo người hầu như lần trước.
Vừa đến nơi, người đàn ông đã quỳ sụp xuống trước mặt Đức Phật với sự thành tâm và cung kính nhất. Ông ta xúc động mở lời: "Thưa Đức Phật, Ngài đã chữa khỏi cho tôi nhiều căn bệnh về thể chất, giờ đây tôi đến đây, xin được Ngài khai mở trí tuệ".
"Người bình thường chỉ biết nuôi dưỡng cơ thể, còn người thông tuệ sẽ biết cả việc nuôi dưỡng tâm hồn. Nếu chỉ biết thỏa mãn vị giác của mình là ngươi đang tự hủy hoại bản thân mình. Khi đi theo Phật pháp, ngươi sẽ biết bảo vệ bản thân khỏi những cái xấu và có được một cuộc sống dài lâu", Đức Phật dặn dò người đàn ông.
Thanh Hương SOHA - Theo Oaks.nvg.org